Dobór odpowiedniej uszczelki ma istotne znaczenie dla trwałości i szczelności układów technicznych. W zależności od panujących warunków, np. wysokości ciśnienia, temperatury, rodzaju medium czy sposobu montażu, stosuje się różne typy uszczelek. Dwa najczęściej spotykane tworzywa to uszczelki fibrowe oraz gumowe, które różnią się właściwościami fizycznymi, odpornością chemiczną i zakresem zastosowania. W tym artykule przyjrzymy się praktycznym różnicom między nimi oraz wskażemy, gdzie każda z nich sprawdza się najlepiej. Zapraszamy.
Uszczelki fibrowe – wytrzymałość na wysoką temperaturę
Uszczelki fibrowe, zwane również uszczelkami z płyty uszczelkarskiej, powstają z mieszanki włókien mineralnych (np. aramidowych), elastomerów oraz środków wiążących. Cechują się dużą odpornością na działanie wysokich temperatur, nawet do 200°C lub wyżej. Są również odporne na działanie wielu agresywnych substancji, takich jak oleje, paliwa, alkohole, kwasy i zasady. Dzięki tym właściwościom uszczelki fibrowe znajdują zastosowanie przede wszystkim w przemyśle – w instalacjach cieplnych, chemicznych, motoryzacyjnych oraz hydraulicznych. Sprawdzają się tam, gdzie konieczne jest zapewnienie szczelności przy dużych obciążeniach mechanicznych i termicznych.
Uszczelki gumowe – elastyczność i szczelność przy niskim ciśnieniu
Uszczelki gumowe są produkowane z różnych mieszanek elastomerów, takich jak NBR, EPDM, FPM (Viton), czy silikon. Ich główną zaletą jest wysoka elastyczność i zdolność do dopasowania się do uszczelnianych powierzchni, dzięki czemu dobrze sprawdzają się w warunkach niższego ciśnienia. Uszczelki tego typu są szeroko stosowane w instalacjach sanitarnych, wodociągowych, systemach HVAC oraz w sprzęcie gospodarstwa domowego. W zależności od rodzaju użytej gumy mogą być odporne na oleje, wodę, parę wodną, promieniowanie UV czy ozon. Przykładowo, uszczelki z EPDM są stosowane w instalacjach wodnych i grzewczych, natomiast NBR sprawdza się w kontakcie z olejami i paliwami.
Dobór uszczelki do warunków pracy
Wybierając między uszczelką fibrową a gumową, należy uwzględnić najpierw parametry pracy wybranego systemu, w którym ma być zastosowana. W przypadku maszyn, instalacji, gdzie mamy do czynienia z agresywnymi chemikaliami lub wysokim ciśnieniem, zdecydowanie lepiej sprawdzą się uszczelki fibrowe. Z kolei tam, gdzie istotnymi właściwościami są elastyczność, łatwość montażu i praca przy niższych temperaturach, bardziej odpowiednia będzie uszczelka gumowa. Ważna jest także odporność chemiczna konkretnego materiału, dlatego warto sprawdzić kompatybilność z medium, z którym uszczelka będzie miała kontakt. Błędny dobór materiału może prowadzić do przedwczesnego zużycia, wycieków lub awarii układu.
Zastosowania przemysłowe i domowe
Uszczelki fibrowe wykorzystuje się w połączeniach kołnierzowych rurociągów, zaworów, pomp czy w urządzeniach energetycznych i petrochemicznych. Uszczelki gumowe natomiast są bardziej uniwersalne w codziennym użytku. Świetnie sprawdzają się jako ochrona w prostych połączeniach rur wodnych, w urządzeniach AGD oraz jako elementy amortyzujące w motoryzacji.
Podsumowanie
Uszczelki fibrowe i gumowe pełnią podobną funkcję, lecz ich zastosowanie zależy od warunków pracy oraz wymagań danego systemu. Element uszczelniający z fibry sprawdzi się tam, gdzie liczy się odporność termiczna i chemiczna, natomiast uszczelka gumowa zapewnia szczelność w przypadku prostych połączeń, np. rur lub jako element amortyzujący. Znajomość właściwości tych materiałów pozwala uniknąć błędów montażowych i zapewnia dłuższą żywotność instalacji.
